تغییرات پوست بعد از یائسگی
یک سال بعد از پایان آخرین قاعدگی، زنان وارد دوره یائسگی می‌شوند. این اتفاق می‌تواند با تغییرات قابل توجهی در بخش‌های مختلف بدن از جمله پوست همراه باشد. خبر خوب این است که تطابق با سبک زندگی جدید و اتخاذ یک رژیم مراقبت از پوست مناسب، می‌تواند علائم پیری پوست مرتبط با یائسگی را به‌خوبی کاهش دهد یا از بروز آن‌ها جلوگیری کرد. در این مطلب به‌صورت کامل با تغییرات پوست بعد از یائسگی و راهکارهایی برای حفظ ظاهر و داشتن بهترین پوست همزمان با افزایش سن آشنا می‌شویم.
دلیل تغییرات پوست بعد از یائسگی چیست؟
زمانی که یک زن وارد دوره یائسگی می‌شود، تغییرات فیزیکی و هورمونی قابل توجهی در بدن او اتفاق می‌افتد. برای مثال، سطح کلاژن پوست (تا 30 درصد) در طول 5 سال اول یائسگی کاهش پیدا می‌کند. این امر می‌تواند باعث افتادگی و بروز چین‌وچروک در پوست شود. همچنین با کاهش تولید استروژن و پروژسترون، پوست زنان در دوره یائسگی نازک‌تر و خشک‌تر می‌شود. علاوه‌بر موارد عنوان‌شده، در ذخیره چربی بدن نیز تغییراتی به وجود می‌آید که باعث کاهش ضخامت پوست و نازک‌تر شدن موها می‌شود.
بیشتر زنان درحدود سن 51 سالگی دچار یائسگی می‌شوند. در این سن، اثرات قرار گرفتن در معرض نور خورشید در طول عمر فرد و همچنین تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی، باعث از بین رفتن کلاژن و همچنین تغییر رنگ پوست می‌شوند. لکه‌های خورشیدی و لکه‌های ناشی از افزایش سن، در دوران یائسگی آشکارتر می‌شوند. قطعا برای جلوگیری از پیر شدن هیچ راهکاری وجود ندارد. اما تطبیق روتین مراقبت از پوست با شرایط دوران یائسگی، می‌تواند به زنان کمک کند تا اثرات مشهود این دوره بر پوست را کاهش دهند.
مشکلات پوستی رایج در دوران یائسگی
درک این که تغییرات پوست بعد از یائسگی چه هستند، به شما کمک می‌کند تا روتین مراقبت از پوست متناسبی را انتخاب کرده تا از اثرات منفی پیری جلوگیری یا آن‌ها را کند کنید. در ادامه با رایج‌ترین مشکلات پوستی در دوران یائسگی آشنا می‌شویم.
لکه‌های پیری و آسیب پوستی ناشی از نور خورشید
لکه‌های پیری و خورشیدی پوست در دوران یائسگی آشکارتر می‌شوند و از مهم‌ترین تغییرات پوست بعد از یائسگی به‌شمار می‌آیند. این لکه‌ها، رنگی تیره‌تر از پوست شما دارند و ممکن است روی صورت، گردن و سینه، بازوها یا دستان ظاهر شوند. باید اشاره کرد که این لکه‌ها می‌توانند صاف یا برجسته باشند. سرطان پوست در این دوره در زنان شایع است. به همین خاطر مطمئن شوید که علاوه‌بر مراجعه سالانه به یک متخصص پوست، معاینه‌های منظم پوست در خانه را نیز انجام می‌دهید.
آکنه
امکان بروز آکنه هورمونی در چندین مرحله از زندگی وجود دارد که یکی از آن‌ها دوره یائسگی است. در این دوره سطح استروژن کاهش می‌یابد، اما سطح آندروژن ممکن است تغییری نکند. در نتیجه این تغییر هورمونی، تولید سبوم (روغن) افزایش و احتمال مسدود شدن منافذ و بروز آکنه و کیست در پوست بیشتر می‌شود.
پوست خشک
استروژن به پوست شما کمک می‌کند تا رطوبت خود را حفظ کند. با کاهش این هورمون در بدن، پوست خشک می‌شود. این عارضه در ماه‌های فصل زمستان که دمای هوا پایین است، آشکارتر می‌شود. همچنین خشکی پوست باعث می‌شود که چین‌وچروک و سایر لک‌های پوستی بیشتر نمایان شوند.
کبودی
با کاهش سطح استروژن ناشی از یائسگی، پوست نازک‌تر می‌شود. در نتیجه، پوست در برابر ضربه و کبودی آسیب‌پذیرتر خواهد شد. چرا که حمایت ساختاری در اطراف عروق کوچک مانند مویرگ‌ها کم‌تر خواهد بود. همچنین پوستِ نازک‌تر، احتمال افتادگی بیشتری دارد که این امر باعث بروز چین‌وچروک خواهد شد.
تحریکات پوستی
افزایش خشکی و تغییر در سطح PH پوست می‌تواند پوست زنان یائسه را در برابر تحریکات، حساس‌تر کند. افرادی که دارای یک بیماری پوستی مانند روزاسه یا اگزما هستند، می‌توانند علائم بیشتری را تجربه کنند.
افتادگی پوست غبغب
کاهش سریع سطح کلاژن و سایر بافت‌های ساختاری پوست در دوران یائسگی، می‌توان به نازک‌تر شدن پوست و افتادگی غبغب منجر شود. بعد از سالیان متمادی فعالیتهایی مانند صحبت کردن، لبخند زدن و خندیدن، ناحیه اطراف دهان جزو اولین نواحی صورت است که علائم پیری را بروز می‌دهد. چین‌وچروک‌های نازولبیال و خطوط ماریونت، جزو اولین چین‌وچروک‌هایی هستند که در این ناحیه صورت آشکار می‌شوند. به‌طور کلی، صورت یک زن جوان با یک مثلث رو به پایین (مثلث جوانی) از نظر زیبایی سنجیده می‌شود.
حجم صورت در وسط این مثلث بیشتر از پایین صورت است. با گذشت زمان و پیر شدن، این مثلث معکوس شده و حجم کم‌تری در وسط صورت باقی می‌ماند. گونه‌ها صاف شده و غبغب افتاده می‌شود. چرا که پوست و بافت صورت با جاذبه به سمت پایین حرکت کرده و قسمت پایینی صورت را افتاده می‌کند.
افتادگی پوست؛ از دیگر تغییرات بعد از یائسگی
افتادگی پوست، تحلیل استخوان و کاهش چربی زیر پوستی می‌تواند به ایجاد حلقه‌های برجسته زیر چشم، فرورفتگی جزئی نوک بینی و کشیده شدن لاله‌های گوش منجر شود. در زمان پیری و یائسگی، منافذ نیز ممکن است آشکارتر به نظر برسند. چرا که پوست استحکام خود را از دست می‌دهد.
بروز چین‌وچروک
چین‌وچروک‌هایی که در دوره میان‌سالی پویا بودند و تنها در برخی حالات صورت مشاهده می‌شدند، در زمان پیری و یائسگی ممکن است ساکن شده و دائمی شوند. عموما چین‌وچروک‌ها در نواحی که پوست ضخامت کمی دارد، ظاهر می‌شوند. از جمله شایع‌ترین چین‌وچروک‌های ناشی از تغییرات پوست بعد از یائسگی می‌توان به خطوط پنجه کلاغی، خطوط پیشانی و چین‌وچروک اطراف لب اشاره کرد.
آیا می‌توان از تغییرات پوست بعد از یائسگی جلوگیری کرد؟
یائسگی بخشی طبیعی از روند زندگی زنان به‌شمار می‌آید و قطعا نمی‌توان از آن جلوگیری کرد. همچنین نمی‌توان از تغییرات پوست بعد از یائسگی نیز جلوگیری کرد. با این حال، راهکارهایی وجود دارد که می‌توانند آثار این تغییرات را به حداقل برساند.
راهکارهایی برای به حداقل رساندن تاثیر یائسگی روی پوست
نکات اشاره شده در ادامه متن، می‌توانند به‌خوبی علائم تغییرات پوست بعد از یائسگی را کاهش دهند. شما می‌توانید به‌محض شروع یائسگی، روتین مراقبت از پوست خود را با شرایط هورمونی جدیدتان تنظیم کنید. در ادامه با این راهکارها آشنا می‌شویم.
لکه‌های ناشی از افزایش سن و سایر علائم پوست آسیب دیده بر اثر تابش نور خورشید
اگر زمان زیادی را بدون پوشش محافظ یا ضد آفتاب در برابر نور خورشید سپری کرده‌اید، احتمالا بعد از یائسگی با آثار آن مواجه می‌شوید. لکه‌های پیری که از پوست شما تیره‌تر هستند، می‌توانند روی صورت، دست‌ها، گردن، بازوها و یا سینه شما ظاهر شوند. احتمال بروز سرطان پوست و توده‌های پوستی سرطانی نیز بر اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید بیشتر می‌شود. اما برای محافظت از خود در برابر این تغییرات پوست بعد از یائسگی باید چه کنیم:
- هر روز قبل از بیرون رفتن از کرم ضد آفتاب استفاده کنید: برای محافظت از پوستتان، از کرم ضد آفتاب طیف گسترده و دارای مقدار SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید. تمام نواحی پوست که خارج از لباس قرار می‌گیرند، باید با ضد آفتاب پوشانده شوند. این کار می‌تواند به محو شدن لکه‌های پیری، جلوگیری از ظاهر شدن لکه‌های جدید و کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست کمک کند
- برای غربالگری سرطان پوست، به پزشک متخصص مراجعه کنید: خطر ابتلا به سرطان پوست با افزایش سن، بیشتر می‌شود. با افزایش خطر، اهمیت غربالگری سرطان پوست نیز افزایش پیدا می‌کند.
- انجام خودآزمایی پوست: از متخصص پوست خود سوال کنید چند وقت یکبار لازم است که خودآزمایی پوست را انجام دهید.
- درمان لکه‌های ناشی از افزایش سن با دریافت مشاوره از متخصص پوست: برای درمان لکه‌های ناشی از افزایش سن، از متخصص پوست خود کمک بخواهید. همچنین قبل از خرید هرگونه محصول برای درمان لکه‌های ناشی از افزایش سن، برای معاینه به متخصص پوست مراجعه کنید
سرطان پوست در برخی موارد مانند یک لکه پیری یا سایر نقاط تیره روی پوست شما ظاهر می‌شود. تاخیر در درمان سرطان پوست به سرطان زمان می‌دهد تا به‌صورت پنهانی رشد کند.
افزایش احتمال کبودی
با کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی، پوست نازک‌تر می‌شود و در نتیجه آسان‌تر کبود خواهد شد. برای رفع این مشکل شما می‌توانید از نازک شدن پوست خود جلوگیری کنید. برخی راهکارها در این زمینه عبارت‌اند از:
- هر روز از یک ضد آفتاب طیف گسترده با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید. این کار نمی‌تواند پوست شما را ضخیم کند؛ اما از نازک شدن بیشتر آن جلوگیری می‌کند. شما باید روی صورت، دست‌ها، گردن و تمامی نواحی که بدون لباس هستند، ضد آفتاب بزنید. همچنین شما باید این کار را هر روز انجام دهید، حتی در روزهای ابری فصل زمستان
- در مورد گزینه‌های درمانی در دسترس با یک متخصص پوست مشورت کنید. متخصص پوست تمام گزینه‌های درمانی موجود را برای شما شرح خواهد داد. برای مثال، مصرف کرم رتینوئید برای برخی از زمان مفید است. لیزر درمانی نیز از گزینه‌های درمانی دیگر به‌شمار می‌آید
پوست خشک
یکی دیگر از تغییرات پوست بعد از یائسگی، خشک شدن پوست است. چرا که در این دوره، پوست شما توانایی حفظ آب را ندارد و مقدار زیادی آب از دست می‌دهد. در نتیجه خشک می‌شود. این مشکل در مواقعی که هوا خشک است، شدت بیشتری پیدا می‌کند.
رعایت موارد زیر می‌تواند به شما در درمان پوست خشک کمک کند:
- به‌جای استفاده از صابون برای شست‌وشوی پوست خود، از یک پاک‌کننده ملایم استفاده کنید. چرا که صابون می‌تواند پوست‌های بالغ را به‌شدت خشک کند. همچنین حتما از مصرف دئودرانت‌ها خودداری کنید
- بعد از استحمام و یا هر زمان در طول روز که احساس کردید پوست شما خشک شده است، از مرطوب‌کننده استفاده کنید. مرطوب‌کننده‌های حاوی اسید هیالورونیک یا گلیسیرین می‌توانند برای مرطوب‌‌سازی پوست شما بسیار مفید باشند
- اگر با رعایت بسیاری از نکات مراقبتی، پوست شما همچنان خشک است، به یک متخصص پوست مراجعه کنید. با وجود این که لایه‌برداری یا میکرودرم ابریژن می‌توانند به درمان پوست خشک کمک کنند؛ اما حتما قبل از انجام آن‌ها با متخصص پوست خود مشورت کنید. چرا که در دوران یائسگی پوست نازک‌تر می‌شود و امتحان کردن یکی از این روش‌ها در خانه بیش از این که مفید باشد، ممکن است به پوست شما آسیب برساند
رشد موی صورت
یکی دیگر از تغییراتی که ممکن است بعد از دروان یائسگی با آن مواجه شوید، رشد موهای صورت است. با کاهش سطح هورمون‌های زنان، برخی از موهای زائد در زیر چانه، امتداد خط فک یا بالای لب شما رشد می‌کنند. برای جلوگیری از رشد این موها انجام اپیلاسیون می‌تواند یکی از گزینه‌های شما باشد. البته باید در نظر بگیرید که اگر پوست شما برای اپیلاسیون بسیار نازک باشد، ممکن است پوستتان پاره شده و یا خونریزی کند. برخی دیگر از راهکارها برای از بین بردن موهای زائد عبارت‌اند از:
- به متخصص پوست خود مراجعه کنید، یک متخصص پوست می‌تواند به شما بگوید که بهترین گزینه شما برای از بین بردن موهای زائد چیست. عموما لیزر موهای زائد و استفاده از کرم کاهش‌دهنده رشد مو از رایج‌ترین گزینه‌ها هستند
- از یک متخصص پوست بخواهید که لیزر موهای زائد شما را انجام دهد. اپراتورهای ماهر می‌توانند به‌آسانی موهای زائد شما را با لیزر از بین ببرند. اما اگر اپراتور مورد نظر بدون آموزش پزشکی و دانش کافی درباره پوست بدن شما را لیزر کند، ممکن است خطر بروز عوارض جانبی به‌شدت افزایش پیدا کند
ریزش موهای سر؛ از مهم‌ترین تغییرات پوست بعد از یائسگی
در دوران یائسگی، بسیاری از زنان متوجه می‌شوند که موهای سر آن‌ها نازک شده است. برخی دیگر نیز ممکن است متوجه شوند که خط موی آن‌ها شروع به عقب‌نشینی می‌کند. در زمینه ریزش مو، هرچه شما درمان خود را سریع‌تر آغاز کنید، نتیجه بهتری خواهید گرفت. با توجه به این که عوامل زیادی می‌توانند باعث ریزش مو شوند، شما می‌توانید با مشاهده اولین نشانه به یک متخصص پوست مراجعه کنید.
درمان ریزش مو به علت بروز آن بستگی دارد. به همین خاطر اگر ریزش موی شما به علت یائسگی باشد، متخصص پوست احتمالا برای شما ماینوکسیدیل، لیزر درمانی و یا هر دو روش را تجویز می‌کند. باید اشاره کرد که اگر مقدار قابل توجهی از موهای خود را از دست داده‌اید، کاشت مو می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای شما باشد.
ظاهر شدن غبغب، شل شدن پوست و بروز چین‌وچروک
همانطور که قبلا اشاره شد، یکی از دلایل تغییرات شدید پوست بعد از یائسگی این است که در این دوران، پوست به‌سرعت کلاژن از دست می‌دهد. مطالعات اثبات کرده‌اند که پوست زنان در طول پنج سال اول یائسگی، حدود 30 درصد از کلاژن خود را از دست می‌دهد. پس از آن نیز کاهش کلاژن تدریجی خواهد بود و در 20 سال بعدی، در هر سال حدود 2 درصد از کلاژن‌های پوست زنان از بین می‌رود.
با کاهش کلاژن، پوست استحکام خود را از دست داده و شروع به شل شدن یا افتادگی می‌کند. در این شرایط است که غبغب ظاهر شده، خطوط چین‌وچروک دائمی از بینی تا کناره‌های دهان کشیده می‌شوند و چین‌وچروک‌های خط لبخند یا اخم دائمی خواهند شد. کمی بعد نوک بینی شما افتاده می‌شود و کیسه‌هایی زیر چشمانتان مشاهده خواهید کرد. ظاهر شدن منافذ بزرگ پوست نیز به علت عدم استحکام پوست است. اگر این موارد شما را آزار می‌دهند، می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:
- از پوست خود در برابر نورش خورشید محافظت کنید. این کار باعث می‌شود که چین‌وچروک‌های فعلی کاهش پیدا کرده و از بروز چین‌وچروک‌های جدید نیز جلوگیری شود
- از یک محصول مراقبت از پوست حاوی رتینول یا پپتاید استفاده کنید. این مواد می‌توانند میزان کلاژن پوست شما را افزایش دهند
جوش و انواع دیگر آکنه
با کاهش سطح هورمون‌های زنانه قبل و در دوران یائسگی، برخی از زنان دچار آکنه‌هایی شبیه به دوران نوجوانی می‌شوند. از آن‌جایی که پوست زنان نازک‌تر و خشک‌تر است، روشهای درمان‌های آکنه مخصوص نوجوانان، در دوران یائسگی خشن خواهد بود. به همین خاطر متخصصان پوست به شما توصیه می‌کنند:
- پوستی که مستعد آکنه است را با یک پاک‌کننده حاوی اسید سالیسیلیک بشویید. انجام این کار به باز شدن منافذ کمک می‌کند
- از مصرف محصولاتی که پوست شما را خشک می‌کنند، اجتناب کنید. خشک کردن پوست می‌تواند آکنه را تشدید کند
- اگر نمی‌توانید آکنه را تحت کنترل داشته باشید، به متخصص پوست مراجعه کنید. چرا که ممکن است به درمان هورمونی نیاز داشته باشید
بروز راش‌ها و پوست تحریک‌پذیر
در حوالی سن 50 سالگی، سطح PH پوست ما تغییر می‌کند. با این تغییر، پوست حساس‌تر شده و زنان بیشتر در معرض راش‌ها قرار می‌گیرند و پوست آن‌ها آسان‌تر تحریک می‌شود. از طرف دیگر، اگر با بیماری مانند اگزما یا روزاسه درگیر هستید، ممکن است علائم شما تشدید شوند.
درصورتی‌که متوجه هرگونه تغییری در این زمینه شدید، باید اقدامات زیر را انجام دهید:
- از یک مرطوب‌کننده بدون عطر و اسانس استفاده کنید. این کار می‌تواند میزان تحریک پوست شما را کاهش دهد
- اگر راش‌ها باقی ماندند یا وضعیت پوستتان بدتر شد، به یک متخصص پوست مراجعه کنید. چرا که وقتی پوست شما خشک‌تر شده و آسان‌تر تحریک می‌شود، ممکن است به کمک یک متخصص پوست نیاز داشته باشید
زخم‌های پوستی دیرتر خوب می‌شوند
هورمون‌ها در بهبود زخم‌های پوست نقش مهمی دارند. به همین خاطر زمانی که سطح هورمون‌های کاهش پیدا می‌کند، پوست به زمان بیشتری برای بهبودی نیاز دارد. برای التیام سریع‌تر زخم‌های خود می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:
- بدانید که پوست شما بهبود پیدا می‌کند؛ تنها زمان بهبود آن بیشتر خواهد بود
- در صورت بروز عفونت یا سایر مشکلات پوستی به یک متخصص پوست مراجعه کنید. چرا که در زمانی که بهبودی پوست بیشتر طول می‌کشد، خطر ابتلا به عفونت یا دیگر مشکلات پوستی برای شما بیشتر خواهد بود
جمع بندی
دوران یائسگی برای بسیاری از زنان با تغییرات زیادی در قسمت‌های مختلف بدن از جمله پوست همراه است. در این مطلب با نکاتی آشنا شدیم که رعایت آن‌ها به شما کمک می‌کند تا مقدار این تغییرات را تا حد ممکن کاهش دهید و همچنان پوستی زیبا، شاداب و شفاف داشته باشید.
